Üstün Zekalılar Merkezi ÜST-ZEM
Özel eğitim; genel eğitimden farklı bir eğitim gerektiren bireylerin yeterliliklerine ve gelişim özelliklerine dayalı olarak ve sosyal gereksinimlerini karşılamak için, özel olarak yetiştirilmiş personel tarafından,özel olarak geliştirilmiş eğitim programları, araç-gereçleri ve yöntemleri ile sürdürülen eğitimdir.
Özel eğitim gerektiren birey denildiğinde akla çoğunlukla görme, işitme, ortopedik, psikopatolojik problemleri olan, sosyal yönden uyumsuz, zihinsel olarak engelli bireyler, yani özürlü olma durumu gelmektedir. Hâlbuki özel eğitim gerektiren birey denilince;çeşitli nedenlerle bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenen düzeyden anlamlı farklılık gösteren birey ifade edilmek istenmektedir.
Eğitimin temel işlevi bireysel potansiyele işlerlik kazandırmak üzere bireyin yeteneklerini geliştirmektir. Bu durum eğitim süreçlerinin bireylerin özel durumlarına göre düzenlenmesini gerektirmektedir. Bu nedenle, bireye göre ve özel olma eğitimin doğasında mevcut temel bir özelliktir. Eğitimin sosyal adalet ve eşitlik kavram ve anlayışı süreçlerdeki tüm bireylerin bireysel ilgi, kapasite ve yetenek potansiyeli oranında eğitimden yararlanabilmelerini sağlayacak önlemlerin alınmasını gerektirmektedir.
Üstün yetenekli çocuklara neden özel eğitim gereklidir?
Çağdaş bilgi toplumunda en önemli güç insan gücü olup bu da bireysel yeteneklere en üst düzeyde işlerlik kazandırmakla gerçekleşebilir.
Üstün yeteneklilerin eğitiminde özel eğitim uygulamalarına önem ve öncelik verilmesi, bu alandaki hizmetlerin yaygınlaştırılması ve etkili biçimde uygulanması, temel bir eğitim politikası alanıdır. Üstün zekâlı ve yetenekli çocukların özelliklerinin incelenmesi, niçin özel eğitime gerek duyduklarının anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.
Okul programları ortalama öğrenme seviyesindeki bireylere göre hazırlanmaktadır. Öğrenme güç ve yetenekleri yaşıtlarından üstün olan çocuklar ise bu uygulamalarla zarar görmekte, eğitime olan merak ve ilgilerini kaybedebilmektedir. Arkadaşları tarafından dışlanma ve yalnız kalma ise yaşayabilecekleri diğer olumsuzluklar arasında yer almaktadır.
Üstün zekalı çocukların mutlu ve sağlıklı eğitim almaları için doğuştan gelen yetenekler, kapasiteler ve süreçler çevre tarafından uyarılıp ortaya çıkarılmalıdır. Üstün zekalı çocukların daha önce başardıklarını aşmaları için izin verilmezse sıkılırlar, cesaretleri kırılır, kızarlar ve kendilerini tükenmiş hissederler. Bunun için onlara birçok düzeyde çeşitli öğrenme yaşantıları sunulmalıdır. Öğretim yöntemleri olarak da hızlandırma, gruplara ayırma, zenginleştirme yöntemlerinden faydalanılmalıdır. Farklı ülke ve kültürlerde uzun yıllardır bu alanda yapılan çalışmalar bulunmaktadır ancak ülkemizde bu arayış yeni başlamıştır.
Üstün zekalı bireylerin aile hayatlarında ve sosyal hayatlarında mutlu olabilmeleri için; meraklarının giderilmesi, iletişim kurdukları insanların iyi dinleyiciler olması, gösterdikleri tepkilere duyarlı davranma, asenkronik gelişim gösterdikleri gerçeğinin bilincinde olma, mükemmeliyetçilik özelliklerine karşı duyarlı ve anlayışlı olma, tutarlı bir disiplin uygulaması, onlara üstünlüğün anlamını açıklama gibi hassas noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir.
